Παλαικυθρήτισσες, Παλαικυθρήτες,
Φίλες και φίλοι,
Η αιματοβαμμένη γη του μαρτυρικού Παλαίκυθρου και οι +ψυχές των τραγικών θυμάτων της τουρκικής θηριωδίας, που πλανώνται πάνω από τον ιερό τούτο τόπο, θα μαρτυρούν για πάντα και προς κάθε κατεύθυνση, το απεχθέστερο έγκλημα πολέμου, που διαπράχθηκε στην Κύπρο, από τον άνανδρο εισβολέα και τους εγκληματίες τρομοκράτες της ΤΜΤ.. Έγκλημα πολέμου, έγκλημα κατά της πολιτισμένης ανθρωπότητας, που συντελέσθηκε κατά τη διάρκεια της βάρβαρης εισβολής του 1974, με τις ευλογίες του επίσημου τουρκικού κράτους∙ όπως πάντα συμβαίνει με τις θηριωδίες των τουρκικών ορδών και όχλων.
Ευχαριστώ θερμά τα προσφυγικά σωματεία «Ελεύθερο Παλαίκυθρο» και «Θ.Ο.Ι. Παναγίας Γαλακτούσης», για την τιμητική πρόσκληση που μου απηύθυναν να εκφωνήσω τον επιμνημόσυνο λόγο των αλησμόνητων ηρωομαρτύρων μας του Παλαίκυθρου, αλλά και όλων των χωριανών που χάθηκαν ή πέθαναν στην πικρή προσφυγιά.
Σας ευχαριστώ θερμά, γιατί μου δίνετε την ευκαιρία να μετέχω σε αυτό το Ιερό Προσκύνημα και στην εκπλήρωση αυτού του Εθνικού Χρέους, να τιμήσουμε και φέτος την ιερή μνήμη των 21 ηρωομαρτύρων του Παλαίκυθρου, των τραγικών θυμάτων μιας ασύλληπτης θηριωδίας, στέλνοντας ταυτόχρονα, προς κάθε κατεύθυνση, το μήνυμα πως «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ!»
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, όσους άνανδρα, απάνθρωπα και ανελέητα δολοφονήθηκαν από τα αφιονισμένα μεχμετζίκ, μεταξύ 17 και 21 Αυγούστου του 1974…
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, αυτούς που σφάγιασαν γνωστοί και μη εξαιρετέοι Τουρκοκύπριοι τρομοκράτες της ΤΜΤ…
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ εκείνο το Σάββατο, στις 17 Αυγούστου του ’74, όπου, με απίστευτη δολοφονική αγριότητα, οι τραμπούκοι του Ντενκτάς εισέβαλαν στο σπίτι του Ανδρέα Σουπουρή και άρχισαν να σκοτώνουν αδιακρίτως, παιδάκια, γυναίκες και ηλικιωμένους. Την ημέρα, που αναίτια, εκδικητικά και με ανηλεή σαδισμό, ξεκλήρισαν ολόκληρες οικογένειες…
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, την ψυχούλα του πεντάχρονου Χριστάκη, που ένα αιμοβόρο χέρι πυροβόλησε μέσα από τη ζεστή αγκαλιά της μητέρας του κι εν συνεχεία απήχθηκε και χάθηκε αγνοούμενο μαζί με τόσους άλλους, για να καταλήξει στις ατελείωτες λίστες των αγνοουμένων…
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, όλους εκείνους τους κακοποιημένους και τραυματισμένους Παλαικυθρήτες, τους οποίους οι πάνοπλοι στρατιώτες του Ετζεβίτ και οι γιουρούκκηδες του Ντενκτάς αιχμαλώτισαν, φόρτωσαν σαν ζώα στα καμιόνια και τους εξαφάνισαν από προσώπου γης…
Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ έναν σύγχρονο ιερομάρτυρα, τον ιερέα του Παλαίκυθρου, Παπαγεώργιο Αθανασίου, που εκβιάσθηκε, απειλήθηκε, κακοποιήθηκε βάναυσα∙ και πέθανε για να μην ενδώσει στην ανίερη πίεση του Τούρκου να βεβηλώσει το Άγιο Βήμα, να απιστήσει στον Κύριό του∙ τίμησε το σχήμα του, τον όρκο του, την πίστη του την αγία, αλλά δεν ενέδωσε, ώσπου και παρέδωσε την άγια ψυχή του…
Πώς να απιστήσουμε σε τέτοιους ιερομάρτυρες και ηρωομάρτυρες;…
Πώς να αγνοήσουμε και να ξεπεράσουμε τη θλιβερή μοίρα, που έλαχε στο Παλαίκυθρο;…
Και πώς να λησμονήσουμε τέτοια αποτρόπαια και ανόσια εγκλήματα;…
«Εάν επιλάθωμαί σου, Ιερουσαλήμ, επιλησθείη η δεξιά μου∙ κολληθείη η γλώσσα μου τω λάρυγγί μου, εάν μη σου μνησθώ…»
Εάν επιλάθωμαί σου, Παλαίκυθρο!…
Όχι, …μύριες φορές, όχι.
Δεν θα σε λησμονήσουμε, Παλαίκυθρο!
Παλαικυθρήτισσες, Παλαικυθρήτες,
Φίλες και φίλοι,
Καθ’ όλη τη μακραίωνη Ιστορία της, η Κύπρος, προσφέρει ήρωες και μάρτυρες. Αγώνες και αγωνίες συνθέτουν την ιστορική της πορεία. Το Παλαίκυθρο αποτελεί μέρος αυτής της τρισχιλιετούς Ιστορίας, από την εποχή που οι Αρκάδες ήρθαν από την Πελοπόννησο και μετοίκησαν στο νησί μας και αποίκισαν και την περιοχή του Παλαίκυθρου.
Πέρασε και το Παλαίκυθρο αγώνες και αγωνίες, δυστυχίες, φουρτούνες και θυσίες, αλλά πάντα συνερχόταν, επιβίωνε, ειρήνευε, εξελισσόταν, προόδευε.
Όμως, το Καλοκαίρι του ’74, δέχτηκε άνανδρο, καίριο πλήγμα, έχασε τον βηματισμό του. Η θυσία ήταν δυσανάλογη, ο πόνος αβάσταχτος, το κακό ανείπωτο.
Ας μεταφερθούμε, νοερά, για λίγο σε ΄κείνη την ημέρα, που χαράκωσε την ιστορία με μια κόκκινη, κατακόκκινη χαρακιά –από ανεξίτηλο κόκκινο– το αίμα των αθώων θυμάτων, που θα τιμά το Παλαίκυθρο όσο θα υπάρχει ζωή, αλλά και που θα στιγματίζει τους δολοφόνους κατακτητές παράλληλα, όσο θα υπάρχει ανθρώπινος νους.
Ας θυμηθούμε μέσα από ένα σύντομο απόσπασμα από την περιγραφή του Γιώργου Λιασή, ενός 15χρονου έφηβου της εποχής, που επέζησε για να γίνει μάρτυρας της φρικτής τραγωδίας, της απίστευτης εκείνης σαδιστικής ανθρωποθυσίας, που εκτυλίχθηκε στην αυλή κάποιου σπιτιού, στις 10 το πρωί, ενός αυγουστιάτικου Σαββάτου. Ανακαλώντας στη μνήμη του, 46 χρόνια αργότερα, ο Γιώργος Λιασής, είπε: «Μέσα σε μισή ώρα, που κράτησε όλο αυτό, εκείνο το πρωινό της 17ης Αυγούστου, δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω τι γινόταν. Έβλεπα τη μητέρα μου σκοτωμένη, τις αδελφές μου, τους συγγενείς μας… Εγώ δέχθηκα την πρώτη σφαίρα στο κεφάλι, κανά δυο άλλες πέρασαν από το σώμα μου, τις ριπές δεν τις είχα νιώσει. Ήταν τόσο δυνατά τα ουρλιαχτά, οι φωνές, τα κλάματα… Από τα μωρά… Η αδελφή μου, η Χριστίνα, πέθανε στα χέρια μου. Είδα τη μητέρα μου σκοτωμένη με μία σφαίρα στην καρδιά. Οι αδελφές μου και η γιαγιά μου μού ζητούσαν νερό. Και προς κακή μας τύχη, εκείνη τη μέρα δεν είχαμε ούτε νερό. Είχα πάρει ένα καρπούζι από το μπάνιο, το έριξα κάτω και έβρεξα λίγο τα χείλη τους… Θυμάμαι το πώς ήταν η βεράντα, το φορείο μετά, εκείνη τη μεγάλη λίμνη αίματος… Ήταν τύχη που δεν ήμουν κι εγώ νεκρός. Πόσο μάλλον η μία μου αδελφή, η οποία ζει, ενώ είχε χτυπηθεί από 17 σφαίρες, γιατί είχε κάτω από την κοιλιά της το μωρό της που ήταν δύο χρονών, στην προσπάθειά της να το σώσει»
Φίλες και φίλοι,
Η μαζική κτηνώδης δολοφονία των οικογενειών Σουππουρή και Λιασή δεν ήταν η μοναδική. Τα εγκλήματα διαπράχθηκαν από Τουρκοκύπριους, οι οποίοι, αν και ήταν γνωστοί, δεν δικάστηκαν και δεν τιμωρήθηκαν ποτέ.
Αυτές οι περιγραφές δεν δίνονται για να ενσπείρουν ή να διαιωνίσουν μίσος, ούτε για να προκαλέσουν αισθήματα αντεκδίκησης. Δίνονται για να μην αφεθεί ο χρόνος να παρασύρει στη λήθη το φρικτό έγκλημα. Δίνονται για να παραμείνουν αιώνια στην εθνική μας συνείδηση και την ιστορική μας μνήμη οι βαρβαρότητες που υπέστησαν τα αδέλφια μας στο Παλαίκυθρο, τις αποφράδες εκείνες ημέρες του Αυγούστου 1974. Μνημονεύονται για να βρουν δικαίωση και ανάπαυση οι ψυχούλες των αδικοχαμένων αδελφών μας. Για να θυμηθούν οι επιλήσμονες και να πληροφορηθούν οι νεότεροι αδαείς.
Δίνονται για να τιμήσουμε τα μαρτυρικά θύματα, αλλά και όλους τους Παλαικυθρίτες. Τιμούμε αυτούς που σφαγιάσθηκαν, που απήχθησαν και χάθηκαν, τους αγνοούμενούς μας, αλλά κι αυτούς που επέζησαν για να γίνουν μάρτυρες αυτής της φοβερής σφαγής. Αυτούς που έμειναν πίσω, γέροντες, γυναίκες παιδιά, για να ξανακτίσουν τη ζωή τους μέσα στον τρόμο των βασανιστικών αναμνήσεων.
Ανακαλούμε τώρα, και θα ανακαλούμε συνεχώς στη μνήμη μας την φοβερή θυσία των τραγικών θυμάτων του Παλαίκυθρου, ώστε η ιερή και τίμια μνήμη τους να παραμείνει στους αιώνες.
Τιμούμε και όσους έφυγαν από τη ζωή, χρόνια αργότερα, μέσα στη θλίψη της προσφυγιάς και την οδυνηρή νοσταλγία της επιστροφής. Αυτών που έφυγαν, χωρίς να γευτούν την τόσο έντονα προσδοκούμενη επιστροφή στα αγαπημένα γενέθλια χώματα του Παλαίκυθρου.
Όχι, δεν θα τους ξεχάσουμε ποτέ και δεν θα αφήσουμε να ξεχαστούν. Δεν θα ξεχάσουμε τους νεκρούς και δεν θα εφησυχάσουμε, έως ότου διακριβωθεί η τύχη και του τελευταίου αγνοούμενου.
Δεν θα εφησυχάσουμε, όσο η Τουρκία κατέχει τα χωριά και τις πόλεις μας∙ και δεν θα αναπαυθούμε, έως ότου μια λύση του Κυπριακού, λύση δίκαιη και βιώσιμη, απελευθερώσει τα κατεχόμενα εδάφη μας, φέρει την ειρήνη και την ασφάλεια στην πατρίδα μας και επιτρέψει την επιστροφή στα χωριά και τα σπίτια τους, όλων των Παλαικυθρητών, όλων των προσφύγων.
Όσοι ορέγονται την Κύπρο, ας μαθητεύσουν στην τρισχιλιετή Ιστορία της!
Φίλες και φίλοι,
Η απελευθέρωση των σκλαβωμένων πόλεων και χωριών μας, η επιστροφή όλων των προσφύγων στα χωριά και στα σπίτια τους, η αναγνώριση και εφαρμογή των πανανθρώπινων ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, που απολαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι στον πολιτισμένο κόσμο, η διασφάλιση της ειρηνικής διαβίωσης όλων των πολιτών και οι συνθήκες εξέλιξης και προόδου του λαού, αποτελούν τις αποδεκτές προϋποθέσεις, για την κατάληξη των διαπραγματεύσεων. Οτιδήποτε άλλο, θα έχει προεξοφλημένη την αποτυχία, τη σύγκρουση και τα χειρότερα δεινά.
Ο άγιος Ελευθέριος, υπό τους ιερούς θόλους της εκκλησίας του οποίου τελείται η σημερινή αυτή ιεροτελεστία, ο «ελευθερίαν παρέχων και απολύτρωσιν, τοις προσκάμνουσι δεινώς, ποικίλας θλίψεσιν», ας παράσχει στους συγγενείς και οικείους των μαρτύρων του Παλαίκυθρου ψυχική γαλήνη και ειρήνη. Ας αναπέμψει δέηση για τη διακρίβωση της τύχης του κάθε αγνοούμενου, για να βρουν, επιτέλους, ανάπαυση οι καρδιές των προσφιλών και αγαπημένων. Και ας απευθύνει τις πρεσβείες του προς τον Πανάγαθο Θεό, υπέρ αναπαύσεως και σωτηρίας των ψυχών, όλων όσοι βιαίως και σαδιστικώς τελειώθησαν από χέρια βαρβάρων.
Αιωνία ας είναι η τίμια και άγια μνήμη τους!
